Dziś Sąd Najwyższy wydał postanowienie istotne z punktu widzenia wielu branż, w tym zwłaszcza branży budowlanej.

Sprawa przedstawiona została do rozstrzygnięcia siedmioosobowemu składowi Sądu Najwyższego, który odpowiedział na zagadnienie, czy dopuszczalne jest zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania (zwłoki w spełnieniu) przez jedną z jej stron zobowiązania o charakterze pieniężnym? Sprawa powstała na kanwie stanu faktycznego opisanego w tym postanowieniu.

Stanowisko Sądu Najwyższego

Nie jest dopuszczane zastrzeżenie kary umownej na wypadek odstąpienia od umowy z powodu niewykonania zobowiązania o charakterze pieniężnym. Tak brzmi sedno dzisiejszej uchwały siedmioosobowego składu Izby Cywilnej Sądu Najwyższego (sygn. Akt: III CZP 3/19). Oznacza to, że gdy w umowie mamy postanowienie, zgodnie z którym wykonawca, w razie gdy inwestor opóźnia się z zapłatą lub nie płaci za wykonywane prace, może odstąpić od umowy i naliczyć z tego tytułu karę umowną (np. 10% wartości wynagrodzenia), jest nieważne. W razie braku płatności wykonawca będzie mógł zatem zejść z placu budowy (skutecznie odstąpić od umowy), lecz nie będzie mógł naliczyć kary umownej inwestorowi z tego tytułu.

Sprawa jest istotna zwłaszcza dla branży budowlanej, gdyż zakwestionowane przez SN postanowienia funkcjonowały w wielu umowach na rynku. Teraz wykonawca, któremu inwestor nie płaci za wykonywane prace, będzie mógł od umowy odstąpić, ale kary umownej już nie będzie mógł skutecznie dochodzić. Powyższa uchwała spowoduje konieczność zrewidowania dotychczasowych konstrukcji umownych zabezpieczających wykonawców przed brakiem płatności i stworzenia rozwiązań które nie będą tak ściśle wiązały prawa do naliczenia kary umownej z brakiem zapłaty.

Szczegóły sprawy dostępne są TUTAJ.